Odyoloji

Odyometri

Odyometri işitmenin ölçülmesini ve işitme fonksiyonlarının değerlendirilmesini sağlayan işitme testine verilen isimdir. İşitme ile ilgili test ve ölçümleri kapsar.

Odyoloji Labaratuvarında Hangi İşlemler Yapılır?

Saf Ses Odyometrisi: (Pto) En sık uygulanan kulak testidir. Her iki kulağın değişik frekanslardaki (ince ve kalın seslerdeki) duyabildiği en az ses şiddetini (duyma eşiği) belirler .Kişiden anamnez alınır ve kişiye test anlatılır. Saf ses eşik odyometrisi testine başlamadan önce kişiye  değişik tonlarda sinyal sesleri duyacağı ve duyduğunda elindeki sinyal düğmesine basması söylenir. Test anlatıldıktan sonra teste başlanır.  Kişi  ses geçirmez bir kabine oturtulur. Bir kulaklık aracılığı ile hastanın kulağına ses verilir. İki kulak ayrı ayrı test edilir ve işitme eşikleri belirlenir. Kişi  sesi duyduğu zaman elindeki butona basarak işaret verir. Böylece işittiği ses seviyesi belirlenmiş olur. Bu ölçümde hava yolu ve kemik yolu işitme seviyesi belirlenir. Hava yolu ölçümleri kulak kepçesinden beyine kadar olan işitme yolları hakkında bilgi verir. Kemik yolu ise iç kulaktan itibaren bilgi verir. Hava yolu ve kemik yolu ölçümlerine bakarak işitme kaybının kulağın hangi bölümünden kaynaklandığı hakkında da bilgi edinilir. Hava yolu eşikleri kulağa takılan kulaklık yardımı ile,  kemik yolu eşikleri ise mastoid adı verilen çıkıntıya yerleştirilen kemik vibratyör yardımı ile belirlenir.

İşitme eşikleri belirlendikten sonra eşikler odyogram üzerine  işaretlenir.

Konuşma Odyometrisi

İnsan sesini uyarıcı  olarak kullanarak değerlendirme yapmaya yarayan teste Konuşma (Speech) Odyometrisi denir. Konuşma odyometrisi yaparken kişiye mikrofon verilir ve okuduğum kelimeleri kişiden tekrar etmesi istenir. Test anlatımı yapıldıktan sonra teste başlanır. Ayrıca bu test sonuçları işitme cihazı gerekliliğinin tespiti ve ne kadar faydalı olabileceği konusunda önemli bilgiler verir. Uygulanacak işitme cihazının tipi ve modeli konusunda değerlendirilecek önemli skorlardır.SRT SDS,UCL,MCL değerleri belirlenir ve sonuçlar kayıt edilerek bilgisayara aktarılır.

Konuşmayı Alma Eşiği (SRT)

Hastanın kendisine verilen kelimelerin %50’sini doğru olarak işitebildiği ses şiddetidir.

Test şu şekilde uygulanır;

Hastanın saf ses ortalamasının (SSO) 10dB – 15dB üstünde 3 heceli altı kelime verilir. Hasta hepsini doğru olarak tekrarlarsa 5dB şiddet azaltılır ve yeniden 3 heceli başka bir kelime listesi verilir. Bunu da doğru tekrarlarsa 5dB azaltılarak sürdürülür. Hasta 6 kelimeden; örneğin 2’sini doğru yanıtlamış yani %50’nin altına düşmüşse bir önceki basamakta vermiş olduğumuz şiddet hastanın SRT skorunu belirlenir ve kayıt edilir. Kayıt edildikten sonra bilgisayara aktarılır.

Konuşmayı Ayırt Etme (SDS)

Bu test için kişinin SRT eşiğinin üzerine 25dB – 40dB eklenerek, 25 tane tek heceli kelime okunur. Her doğru ve yanlış cevapladığı kelime sayılır ve doğru cevaplar %4 ile çarpılır ve SDS değeri belirlenir.SDS değeri belirlendikten sonra kayıt edilir. Kayıt edilen değerler bilgisayara aktarılır.

En Rahat Dinleme Seviyesi (MCL) 

SRT ile rahatsız edici ses seviyesi (UCL) arasında kalan kısım hastanın en rahat dinleme seviyesidir. ( SRT + 25dB – 40dB ).Değer belirlenir ve kayıt edilir.

Rahatsız Edici Seviye (UCL)

Hastanın verilen şiddetten rahatsız olduğu noktadır.; hastanın verilen şiddeti tolere edemediği ses şiddetidir. Değer belirlenir ve kayıt edilir.

Timpanometri: Orta kulağın basıncını ölçmeye yarayan testtir. Ölçümün yapılabilmesi için kulak zarının delik olmaması gerekir. Acısız ve ağrısız bir testtir. Basınç değeri olarak -50 ila +50 arası normal değer olarak kabul edilir. Testte başlamadan önce kişiye test hakkında bilgi verilir ve teste başlanır. Test sırasında  kişinin  hareket etmemesi ve konuşmaması gereklidir. Dış kulak yoluna sokulan bir prob ile orta kulaktaki basınç ölçülür. Sağ ve sol kulak için ayrı ayrı ölçüm yapılır. Elde edilen değerler kayıt edilir. Bu test sırasında kulağa ses gönderilirken dış kulak yolu basıncı değiştirilir ve zar hareketliliği kontrol edilir. Sonuç olarak bir grafi ve basınç değeri elde edilir. Değerler kayıt edildikten sonra bilgisayara aktarılır. Testin sonucunda; kulak zarı ve kulak kemikçiklerinin sağlığı ve işlevi hakkında önemli bilgiler elde edilir.

Akustik Refleks; Dışardan gelen yüksek ses dalgaları kulak zarını ve sonra kemikçikleri titreştirir. Ses şiddeti aşırı yüksekse iç kulağın korunması için  üzengi kemikçiğine bağlı olan stapes kası kasılarak üzengi kemiğinin aşırı hareketini engeller ve  iç kulağı  korumaya alır. Bu duruma akustik refleks adı verilmektedir. Üzengi kemiğinin hareket etmesi ile zarda oluşan hareketler kaydedilerek refleks değerler ölçülür.
Bu test ile şiddetli bir uyarana karşı akustik refleks yollarının ne derecede çalışıp çalışmadığı hakkında bilgi edinilir. Sağ ve sol kulak için ayrı ölçüm yapılır ve değerler belirlendikten sonra kayıt edilir. Kayıt edilen değerler bilgisayara aktarılır.

Hastalar Hangi Şikayetler ile İlgili  Odyometri  Merkezine Başvuru Yapıyor?

Tinnitus (Kulak çınlaması)

Kulakta basınç hissedilmesi

İşitme kaybı problemi

Odyoloji Laboratuvarındaki Cihazlar Hangi Amaçla Kullanılıyor?

Odyometre Cihazı ; İşitme duyarlığının ölçülmesi amacıyla kullanılan elektronik cihazlardır. Bu cihazlar sayesinde saf sese ve konuşma seslerine duyarlılık ölçülebilir.

Empedansmetre ( timpanometre cihazı);

• Timpanometri Testi
• Akustik Refleks Testi

Havacılık Tıp Merkezimiz için başvuru yapan Kabin Ekibi ve Uçucu Personellere de hizmet vermektedir.

Bebek doğduktan 24 saat sonra Neden İşitme Testi Yapılmalı?

Doğumsal işitme kaybının erken tanısında, yeni doğan işitme taraması büyük önem taşır.
Çünkü bebekte tespit edilemeyen işitme kayıpları, ileriki yıllarda konuşma bozuklukları, zeka gelişimindeki gerilik ve ruhsal bozukluklar olarak ortaya çıkmaktadır. Çevrelerindeki konuşma dilini kolaylıkla kaçırabilirler. Bu durumda, eğer ileri derecede bir işitme kaybı varsa, konuşmayı hiç öğrenemeyen, halk arasında sağır-dilsiz diye adlandırılan hasta grubu oluşur. İşitme kaybını ne kadar erken fark ederseniz, çocuğunuzun konuşarak iletişim kurmayı öğrenmesi o derece kolay ve çabuk olur.

YENİDOĞANLARDA İŞİTME KAYBININ BELİRTİLERİ

Yeni doğan Bebek; aniden tiz ve yüksek bir gürültü duyduğunda sıçramıyorsa,
4- 6 aylık bir bebek: gözlerini sesin geldiği yöne çevirmiyorsa.
18 aylık olduğunda: 5 ile 20 arasında kelimesi yoksa.

1-2 yaş arasında: burnunu göster, gözlerini göster gibi basit emirleri yerine getirmiyorsa.

2-3 yaş arasında:2-3 kelimeli basit kelimelerden oluşan kısa cümleler kuramıyorsa.

ÇOCUKLARDA İŞİTME KAYBININ BELİRTİLERİ

• Sık geçirilen kulak enfeksiyonları, özellikle tekrarlayan orta kulak enfeksiyonları
• Sık tekrarlayan kulak ağrısı
• Belli sesleri duymada ve sesin yönünü tayin etmede güçlük
• Yüksek şiddetteki seslere daha iyi yanıt verme
• Sözel komutları yerine getirmede güçlük çekme veya hata yapma
• Gürültülü ortamlarda işitmede güçlük çekme, konuşmaları anlamama
• Konuşan kişinin yüzünü gördüğü zaman konuşmayı daha iyi anlaması
• Konuşan kişiye daha yakın mesafede olmayı isteme
• Televizyon, radyo veya kasetçaların yüksek sesle ya da yakın mesafeden dinlenmesi
• Dil ve konuşma gelişiminde gecikme belirtileri
• Konuşmanın yaşına uygun şekilde düzgün, akıcı ve net olmaması
• Aileden alınan anamnezde “çocuğun sadece duymak istediklerini duyduğunu” ifade etmesi
• Okuma ve okul başarısında sorunların görülmesi gibi

Yukarıdaki Belirtileri Kendi Çocuğunuzda Gördüğünüz Durumda direk Kulak Burun Boğaz Doktoruna Muayene gelmeyi ve Odyometri testi Yaptırmayı İhmal Etmeyin.

Editör : Op.Dr. Yücel Alperen AKPINAR